اختلال دوقطبی چیست؟ نشانه‌ها، درمان و نقش خانواده در بهبود بیماران دوقطبی
اختلال دوقطبی باعث نوسانات شدید خلقی بین شیدایی و افسردگی می‌شود. در این مقاله به زبان ساده درباره علائم، روش‌های درمان و نحوه برخورد خانواده با افراد مبتلا صحبت می‌کنیم.
اختلال دوقطبی (Bipolar Disorder) یکی از شناخته‌شده‌ترین اختلالات خلقی است که باعث نوسان شدید بین دو حالت متضاد می‌شود: شیدایی (یا سرخوشی زیاد) و افسردگی عمیق.
در دوره‌ی شیدایی، فرد ممکن است پرانرژی، پرحرف و پر از ایده باشد، خوابش کم شود و احساس کند می‌تواند همه‌چیز را انجام دهد. در مقابل، در دوره‌ی افسردگی احساس ناامیدی، خستگی و بی‌ارزشی جای آن را می‌گیرد.
این نوسانات فقط تغییرات خلقی ساده نیستند، بلکه می‌توانند روابط، شغل و زندگی روزمره را کاملاً تحت تأثیر قرار دهند.
مدیریت اختلال دوقطبی معمولاً ترکیبی از چند روش است:
داروهای تنظیم‌کننده خلق (مثل لیتیوم یا لاموتریژین)
روان‌درمانی برای شناسایی علائم هشداردهنده و جلوگیری از عود
پایبندی دقیق به خواب منظم، تغذیه سالم و اجتناب از استرس شدید
نکته‌ی مهم این است که دوقطبی درمان‌پذیر است، ولی نه با «یک دارو» یا «یک جلسه». نیاز به پیگیری طولانی‌مدت و حمایت خانوادگی دارد.
خانواده‌ها باید یاد بگیرند چطور در دوره‌ی شیدایی از بحث‌های بی‌نتیجه پرهیز کنند و در دوره‌ی افسردگی، فرد را تشویق به درمان و ارتباط کنند. آگاهی، بهترین ابزار برای حمایت است.
تهیه شده توسط ناهید براتی، مشاور مرکز توانبخشی اعصاب و روان طنین
📚 منابع: American Psychiatric Association (DSM-5)، Mayo Clinic، National Institute of Mental Health